lundi 9 juillet 2007

ΠΡΙΝ ΜΑΤΩΣΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ


ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΠΑΣ

Ο ΛΥΚΟΣ ΤΗΣ ΑΥΓΗΣ

Της αυγής ο λύκος ξεγυμνώνει
κάτασπρα τα δόντια του - ποιός ψάχνει
τον αγέρα; - ένα άλογο απο πάχνη
κι όνειρο απ' το πήδημα ζυγώνει,

του φεγγαριού. Κρατήσου με το γκέμι
σου άτρεμο στον άνεμο μακρυά μου
φοβερό ξημέρωμα - εδώ τρέμει
και σφυρίζει η νύχτα στην καρδιά μου.

Άσπρη σαν το κόκκαλο - ώς τη φρίκη
ξεδιπλώνεται η έρημος, κ' η Σιέρρα
γέρνει μακρυκέρατη και γλύφει
μ' αναμμένες γλώσσες τον αγέρα.

Μεθυσμένοι οι γκάουτσος κυνηγούνε
το άστρο τους απάνω απο τη Σιέρρα.
Πίσω απο την τρέλλα τους πηδούνε
παίζοντας τους λάσσους στον αγέρα.

Οι πιστολοθήκες στα νεφρά τους
φλόγα χαμηλόζωστη ώς την κρίσι-
μη στιγμή που ο θάνατος μακρυά τους
την διπλή αστραπή τους θα ζυγίσει.

Μεσ' τη φρίκη σου άτρεμος ζυγίσου
κάθετος σταυρός, ως πριν να πέσει
ο φαλακροκόρακας, στη μέση
στέκει της σιωπής και της κραυγής σου.

Πάει να σμίξει ο λύκος του θανάτου
με την αμφιλύκη του - έχουν φύγει
τα τραγούδια σου, άτρομοι κολλήγοι
τά' διωξαν με τ' άλογα εκεί κάτου...

Πριν ματώσει ο ήλιος, θα σου κλέψω
το στερνό τραγούδι σου - τρία μέτρα
γης κεραυνωμένης, να φυτέψω
το ξερό σπηρούνι σου στην πέτρα.


ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΠΑΣ (1921-1999)
Απο τα ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΑΘΑΝΑΡΕΣ, 1948

11 commentaires:

Anonyme a dit…

ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

Σγουρό εφηβαίο - μαρτυρική
της εφηβείας η φαντασία
γλιστράει παλάμη την Ασία
προς τη σγουρόμαλλη Αφρική

Βουνά και κόλποι, μιά λευκή
σελίδα ανοίγει η Γεωγραφία
στο δέρμα σου - εύγλωττα ψηφία
παίζουν μιά γλώσσα τροπική.

Κρέμεται η Υδρόγειος σαν παγώνι
στο μαυροπίνακα - παγώνει
γύρω σου ο κόσμος σαν παράσταση.

Κι εσύ τα χείλη αναπολείς
του Τσέ Γκεβάρα - ένα φιλί
πιό φλογερό απ’ την Επανάσταση!

Τάσος Παπάς

Πιθανή συλλογή: "Μεσημβρινός". Εάν κάποιος ξέρει, ας με πληροφορήσει.

ravdi a dit…

Μου άρεσε ιδιαίτερα η τελευταία στροφή locus solus όπως και ο πίνακας

LOCUS SOLUS a dit…

@ lapsus memoriae
Απο πού το ψαρέψατε αυτό; Για τον ίδιο Παππά πρόκειται; Eλπίζω όχι...Αν μη τι άλλο δεν είναι της ίδιας ποιότητας.Merci quand même.

LOCUS SOLUS a dit…

@ ravdi
Το 1948 ο νέος τότε Τάσος Παππάς παρουσίασε τη συλλογή ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΑΘΑΝΑΡΕΣ σαν μετάφραση ποιημάτων Μεξικανού ποιητή. Το βιβλίο σχολιάστηκε ευμενώς αλλά με το πέρασμα του χρόνου ξεχάστηκε, το ίδιο κι ο συγγραφέας του. Πάντως να έχουμε στο νού μας ότι εκείνα τα χρόνια πάνω κάτω γίνεται γνωστός - και αρέσει!- στην Ελλάδα ο Garcia Lorca - με ό,τι αυτό συνεπάγεται...

ravdi a dit…

Πάντως το ποίημα έχει πολλές αρετές , που σίγουρα η κριτική θα αναγνώριζε.Μάλλον ήταν προηγείτο της εποχής του...

Lapsus digiti a dit…

Το εν λόγω ποίημα μας θύμισε το ερωτικότερο "Θάνατος την Αυγή" του Λόρκα... Θυμίζουμε την επωδό:
Σαν κέρινο, πικρό λεμόνι
που έχει αρχίσει ναα ξασπρίζει
μέσα στη χούφτα μου κρατάω
το όχι που μου έχεις πει.

Έχει -όπως γνωρίζετε- μελοποιηθεί από τον Γιάννη Γλέζο και το τραγουδά ο Γιάννης Πουλόπουλος.

Χαίρετε!

Anonyme a dit…

ΠΑΙΓΝΙΔΙ ΤΟΥ ΠΕΤΑΛΟΥ

Παίζει τ’ αλογάκι μου με τα πέταλά του
Και χορεύουν στο αίμα του τα βουνά κι οι τόποι
Πάνω σ’ ένα πέταλο, κι άλογα κι ανθρώποι
Τη ζωή μας παίζουμε εδώ κάτου.

Διασκεδάζουν ώρες τα παιδιά
ρίχνοντας το πέταλο – ούτε λέξη
για το σύντροφό μας που ‘χε παίξει
κι έχασε την ίδια του καρδιά.

Μέσα σε μια μέθη ερωτική
μάτωσε ο Κεντάκυ τ’ όνομά του.
Το παιγνίδι ετούτο του θανάτου
σ’ όλους μας πρωτάρχισε από κεί.

Κι έτσι με μιάν άπιστη καρδιά
Κάτω απ’ το σπιρούνι και την τρέλα
του όρθια απά στου αλόγου του τη σέλλα
βγήκε έξω από το νόμο μια βραδιά.

Παίζει το αλογάκι μου με τα πέταλά του
και κοπάδια αλλόφρονα φεύγουν γύρω οι τόποι.
Πίσω από ένα πέταλο, κι άλογα κι ανθρώποι
Κυνηγούμε το άστρο μας δω κάτου.

Της Σελήνης γύρω ο πυρετός
Καβαλάρη κι άλογο εμεθούσε
κι όμοια η Πολιτεία τον κυνηγούσε
όπως τ’ άλογό του ο κουρνιαχτός.

Τον ξεχάσαν κιόλας τα παιδιά
ρίχνοντας το πέταλο – μονάχο
τον αφήκαν κάτου από ένα βράχο
μ’ ένα γύπα επάνω στην καρδιά.

Πάνω από το γέλιο ενός νεκρού
πέρνα τ’ άλογό σου, έτσι μοιραία
κάποτε θα σμίξει όλη η παρέα
στα φαράγγια εκεί του φεγγαριού.

Παίζει τ’ αλογάκι μου ορθό και τα πέταλά του
σκάνε απά στου φεγγαριού το ασημένιο φρύδι.
Μ’ ένα μισοφέγγαρο τούτο το παιγνίδι
Παίζει ο Παθανάρες στα βουνά του…

Τάσος Παπάς

Για τον ίδιο φυσικά πρόκειται, τον οποίο cher ami βρήκα να αναφέρεται σαν Παπάς και όχι Παππάς, με πιθανή χρονολογία θανάτου του το 2001. Διάλεξα το γλυκούλικο αυτό σονετάκι επειδή διέφερε από όλα τα υπόλοιπα που ξέρω. Ο Παπάς δεν το συμπεριέλαβε στην συλλογή των μεταφράσεων του ανύπαρκτου Παθανάρες, ίσως για τον λόγο αυτό το ύφος διαφέρει. Αυτό που με συγκινεί στον Παπά είναι το ότι τον αγνόησαν οι κριτικοί όταν ανακάλυψαν πως ο Παθανάρες ήταν φανταστικό πρόσωπο.
Κάτι είπατε για Λόρκα. Το ανωτέρω το αποδεικνύει περίτρανα.

LOCUS SOLUS a dit…

@ lapsus memoriae
Πάνω κάτω έτσι έχουν τα πράγματα με τον Παπ(π)ά.Για τη χρονολογία του θανάτου του ενδεχομένως να έχετε δίκιο. Είχα διαβάσει στα ΝΕΑ το αγγελτήριο της κηδείας του αλλά δεν θυμάμαι την ημερομηνία. Ξέρετε τίτλους άλλων,αν υπάρχουν, βιβλίων του πλην "Παθανάρες"; Με ενδιαφέρει ιδιαίτερα η περίπτωση του και θα σας ήμουν ευγνώμων αν μου προσδιορίζατε τις πηγές σας.

Anonyme a dit…

Περιδιαβαίνοντας στο Διαδίκτυο δεν βρήκα τίποτα σχεδόν παρά μόνον τα ήδη γνωστά. Υπάρχει ένα blog - Ποιείν.gr - εκεί θα βρείτε μια συζήτηση που γίνεται για τα "Τραγούδια του Παθανάρες". 'Ηξερα από παλιά πως έχει γράψει δύο ακόμη ποιητικές συλλογές, "Μεσημβρινός" και "Φώτα μέσα στην θύελλα", αλλά δεν μπορώ να βρώ πουθενά κάτι άλλο. Σας παραθέτω ένα απόσπασμα του Α.Ζήρα από την "Αυγή". 'Ισως από κει κάτι να βρεθεί.
"Μια δεύτερη και εξίσου εντυπωσιακή σύγκλιση, που δεν είναι καθόλου άσχετη με την πρώτη, του δημοτικού τραγουδιού, είναι αυτή που πραγματοποιείται στα πρώτα μετακατοχικά χρόνια, με σημείο διασταύρωσης το παράδειγμα και το μυθολογικό τοπίο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Και στην ποίηση του Λόρκα συνέκλιναν δύο γενιές ποιητών μας και μάλιστα με διαφορετικές μεταξύ τους ιδεολογικές συγκροτήσεις και πολιτικές καταβολές. Οι "παλαιότεροι" Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, ο Νίκος Εγγονόπουλος με το ποίημα "Νέα περί του θανάτου του ισπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα" που εντάχθηκε στη συλλογή |Εν ανθηρώ έλληνι λόγω| (1957), και οι λίγο ως αρκετά νεώτεροί τους Ανδρέας Καμπάς, Γιάννης Δάλλας (με την πρώτη του συλλογή |Federico Garcia Lorca|, 1948), Κλείτος Κύρου και Τάσος Παππάς (με την εμβληματική για το έργο του συλλογή |Τραγούδια του Παθανάρες|, επίσης δημοσιευμένη το 1948). "

LOCUS SOLUS a dit…

@ lapsus memoriae
Γνωστά αυτά. Στο "Ποιείν" δεν μαθαίνουμε τίποτε καινούργιο, αλλά αν επισκεφθείτε την Εθνική Βιβλιοθήκη (www.nlg.gr, αν δεν μπορείτε να πάτε επιτόπου) θα βρείτε καταχωρημένες στο όνομα Παππάς Τάσος τέσσερεις (4) ποητικές συλλογές συμπεριλαμβανομένου του Παθανάρες, θα βρείτε δε και κάμποσα ποιήματά του σε μερικές Ανθολογίες των αρχών της δεκαετίας του ’70. Αν βρώ χρόνο στο μέλλον θα ξαναμιλήσουμε τόσο γι΄αυτόν όσο και για τον Λόρκα του Γκάτσου και των υπολοίπων. Σας ευχαριστώ για τη συμβολή σας στη συζήτηση.

Anonyme a dit…

Ευχαριστώ.. Όσοι πιστοί στο κλεινόν άστυ μπορούμε, υποθέτω, να γεμίζουμε τις σελίδες σας με σκέψεις μας. ΄Ωρα καλή στην πρύμνη σας...