lundi 2 février 2009

Η ΜΑΥΡΗ ΓΑΤΑ





MIROSLAV HOLUB

Η ΓΑΤΑ

Έξω ήταν νύχτα
σαν βιβλίο χωρίς γράμματα.
Και το αιώνιο σκοτάδι
έφτανε μέχρι τ’ άστρα μεσ’ απ’ το κόσκινο της πολιτείας.

Της είπα
μη φύγεις
μονάχα θα παγιδευτείς
και θα σου κάνουν μάγια
και μάταια θα υποφέρεις.

Της είπα
μη φύγεις
γιατί ν’ αποζητάς
το τίποτε;

Όμως το παράθυρο ήταν ανοιχτό
κι έφυγε,

μια μαύρη γάτα μες τη μαύρη νύχτα,
διελύθη,
μια μαύρη γάτα μες τη μαύρη νύχτα,
εντελώς διελύθη

κι έκτοτε κανείς δεν την ξανάδε.
Μήτε κι ίδια τον εαυτό της.

Αλλά μπορείς να την ακούεις
κάποτε,
όταν είναι γαλήνη
και υπάρχει ένας βόρειος άνεμος
και με προσοχή ακροάζεσαι
τον εαυτό σου.


MIROSLAV HOLUB (1923-1998)
Μετάφραση Γιώργος Ζ. Χριστοδουλίδης
Απο το βιβλίο ΖΜΠΙΓΚΝΙΕΒ ΧΕΡΜΠΕΡΤ - ΜΙΡΟΣΛΑΒ ΧΟΛΟΥΠ : ΔΥΟ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ, εκδ. Παρασκήνιο, 2001



16 commentaires:

Anonyme a dit…

Προς γαλ(λ)όφιλο Λοκόσολο:

Τάδε έφη Εμμανουήλ Ροΐδης στην "Iστορία μιας γάτας" (Δ΄τόμος απάντων, εκδ. Ερμής):

"Αν εξαιρέσωμεν τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους, δεν πιστεύω να υπάρχωσιν άλλα επί γης πλάσματα όσον οι γάτοι συκοφαντηθέντα. Ως κατά πρόληψιν και κατά παράδοσιν κηρύττονται δεισιδαίμονες, οπτασιασταί, μυθολόγοι και ονειροπλέκται ο Πορφύριος, ο Ιάμβλιχος, ο Πρόκλος και ο Πλωτίνος, ούτω κακίζεται και πας γάτος ως δόλιος, άπιστος, αχάριστος και ανίκανος άλλο τι παρά τον εαυτόν του ν' αγαπήση. Και ως εις τα λεγόμενα ονείρατα των νεοπλατωνικών αντιτάσσεται η ασφαλής επιστήμη του Αριστοτέλους, ούτω και εις του γάτου την κακίαν αι παντοίαι του σκύλου αρεταί ".

LOCUS SOLUS a dit…

@ lapsus digiti
Και μην ξεχνάτε ότι μεγάλοι άνδρες, π.χ. ο Μποντλέρ, λάτρευαν τις γάτες, ενώ κάτι καθίκια - ο Χίτλερ, να πούμε- προτιμούσαν τους σκύλους... Et sic transit gloria mundi, ωραία μου !
Τα σέβη μου

melen a dit…

Ας μην ξεχνάμε και την εξέχουσα θέση της γάτας στη φιλοσοφία. Από τον Σοπενχάουερ ως τον Σρέντιγκερ.
Μα τελικά, τι να πει και η φιλοσοφία, μπροστά στην καθημερινή χαρά μιας γάτας που γουργουρίζει κάπου τριγύρω μας..
Βέβαια, η τελευταία συνοδοιπόρος μου, έχει το μεγάλο ελλάτωμα της βιβλιοφαγίας! Δεν αφήνει βιβλίο για βιβλίο να μην του ματσαλιάσει το εξώφυλλο με τα δόντια της. Και - άγνωστο γιατί, δείχνει ιδιαίτερη αδυναμία στον Μπόρχες..

Καλημέρα σας!
Θα επανέλθουμε σύντομα
με κάποιο κείμενο για την γατοσύνη..(ε,μάλλον θα ναι του βορειά)

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ a dit…

Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
σαν λάτρης των σκυλιών, και μισητός αντίπαλος των γατών, σας στέλνω ένα ποίημα, που επικυρώνει τη σκυλολατρεία μου.

Λόρδος Βύρων: Επιγραφή στο μνημείου ενός Σκύλου της Νέας Γης.
Απόδοση: Γιώργος Βέης
Από το «Ποείν»

Όταν κάποιος περήφανος γιος του ανθρώπου επιστρέφει στη γη
Που η δόξα δεν τον γνωρίζει, μα τον στηρίζει η καταγωγή
Η τέχνη του γλύπτη εξαντλεί την μεγαλοπρέπεια της λύπης
Και τεφροδόχοι χιλιοπαινεμένες λένε ποιοι αναπαύονται από κάτω:
Όταν όλα θα έχουν τελειώσει, πάνω στον τάφο θα φαίνεται,
Όχι αυτό που ήταν, αλλά αυτό που έπρεπε να ήταν:
Αλλά ο κακόμοιρος ο σκύλος, στη ζωή ο πιο σταθερός φίλος,
Ο πρώτος που σε καλωσορίζει, έτοιμος πάντα να σε υπερασπιστεί,
Που η τίμια καρδιά του ανήκει πάντα στον κύριό του,
Που εργάζεται, μάχεται, ζει κι αναπνέει για ‘κείνον μονάχα.
Ατίμητος πέφτει κι όλη του η αξία ένα τίποτα περνιέται,
Aκόμη και τη ψυχή του που είχε στη γη, τα ουράνια την αρνούνται,
Όταν ο άνθρωπος, ένα ματαιόδοξο έντομο! ελπίζει να συγχωρεθεί,
Απαιτώντας για τον εαυτό του έναν αποκλειστικό παράδεισο.
Αχ άνθρωπε εσύ αδύνατε, ένοικε της μιας ώρας
Ταπεινωμένος στην σκλαβιά ή διεφθαρμένος στην εξουσία,
Όποιος σε ξέρει καλά, ω μάζα θλιβερή έμψυχης σκόνης,
Πρέπει με αηδία να σ’ αφήσει!
Η αγάπη σου είναι πόθος, κλοπή η φιλία σου όλη ,
Τα χαμόγελά σου υποκρισία, κι οι λέξεις σου απάτη!
Από τη φύση σου αχρείος, μόνο στο όνομα ευγενής,
Κάθε συγγενικό θηρίο ντρέπεται και κοκκινίζει.
Ω, εσείς που κατά τύχη βλέπετε αυτή την απλή τεφροδόχο,
Ας προσπεράσετε – δεν τιμά κανέναν που εύχεστε να θρηνήσετε:
Μόνο για να θυμίζουν τα λείψανα ενός φίλου, υψώνονται αυτές οι πέτρες:
Δεν ήξερα παρά μόνον έναν - κι αυτός εδώ αναπαύεται.

Τις ευχές μου!

Anonyme a dit…

@ Άνθρωπος Χωρίς Ιδιότητες: Πάλι Ροΐδης απ' το ίδιο βιβλίο:

"Την προς τους γάτους συμπάθειαν των συγγραφέων και καλλιτεχνών επεχείρησάν τινες να υποτιμήσωσιν, ονομάζοντες αυτήν διαστροφήν, ως την όρεξιν όζοντος τυρού, αώρων οπωρών ή υπερωρίμων εταιρών. Το βέβαιον είναι ότι αν έλειπεν ο γάτος, θα ήτο καταδικασμένος ο αγρυπνών συγγραφεύς εις απόλυτον μοναξίαν, αφού oυδενός άλλου πλάσματος δύναται να συμβιβασθή η συντροφία μετ' αδιαταράκτου διανοητικής εργασίας. Οι σκύλοι ή απασχολούσι παίζοντες θορυβωδώς ή κοιμώνται ως ασπάλακες, και τότε είναι ως να μη υπήρχον. Μόνος ο γάτος ηξεύρει ν' ακινητή επί ολοκλήρους ώρας εις γωνίαν της τραπέζης, στηρίζων ως Αιγυπτία Σφιγξ την κεφαλήν επί των εμπροσθίων ποδών και προσηλών το βλέμμα εις τον μελετώντα, ως αν ενδιεφέρετο εις το έργον αυτού. Πλειστάκις φαίνεται μαντεύων την ιδέαν την καταβαίνουσαν από του εγκεφάλου εις την άκραν του καλάμου του γράφοντος και προτείνει τον πόδα «ως αν ήθελε να την συλλάβη». Όταν δ' επιτέλους βαρυνθή την ακινησίαν, εγείρεται τότε ησύχως, τανύει την ελαστικήν του ράχιν εις σχήμα βυζαντινής αψίδος και αρχίζει ήσυχον περίπατον δια των λεξικών και των μελανοδοχείων. Γνωστόν είναι ότι ο σκύλος του Νεύτωνος Αδάμας ανατρέψας τον λύχνον επί σωρού χειρογράφων έγινε παραίτιος ν' απολεσθή ο καρπός πολυετούς μελέτης. Αλλ' εκ της περιφοράς του γάτου επί της τραπέζης ουδείς απειλείται κίνδυνος χύσεως, ούτε μελάνης ούτε πετρελαίου. Το βάδισμά του ενθυμίζει τον επί αυγών χορόν των Iσπανίδων ή τους Ομηρικούς εκείνους, τους τρέχοντας δι' αγρών και λειμώνων χωρίς να θραύσωσιν ούτε τους στάχεις, ούτε τα κρίνα".


Υ.Γ. Για τους γαλ(λ)όφιλους αφιερώνουμε το "Don't cuddle that crazy cat", από το δισκάκι του Esbjorn Svensson Τrio" "Winter in Venice" και για τους σκυλολάτρεις το "Definition of a Dog", του ίδιου τρίο, απ' το δισκάκι "From Gagarin's Point of View".

Χαίρετε!

Anonyme a dit…

@ Locus Solus: Μιας και αναφέρατε τον Χίτλερ, σας θυμίζουμε δύο πολύ ωραία στιχάκια ενός αγαπημένου (και για τους δυο μας) ποιητή:

Ο Yehuda Amichai στο "Temporary Poem of My Time" γράφει:

"Languages are like cats:/ You must not stroke their hair the wrong way".

Τα σέβη μας!

Anonyme a dit…

@ Locus Solus: Και ο μεταφραστής του Yves Bonnefoy, Μηνάς Δημάκης, στο ποίημά του "Έρχεσαι σαν πουλί πληγωμένο", σημειώνει:

Οι άνθρωποι οι ερημωμένοι λατρεύουν τα σκυλιά Γεμίζουν το άδειο με αφοσίωση με υποταγή
Ρίχνουν πετρίτσες στην ατάραχη λίμνη
-Δεν αγαπώ τα σκυλιά
Εγώ είχα γύρω μου θηρία

Ρεβεράντσες!

LOCUS SOLUS a dit…

@ melen
Άκρως ενδιαφέρον το ζωντανό σας. Οι πνευματοτροφικές προτιμήσεις του συμπίπτουν με τις δικές μου. Είθε κάποτε να το γνωρίσουμε! Αδημονώ για την περί γατοσύνης ανάρτησή σας!


@ άνθρωπος χωρίς ιδιότητες
Φίλε μου, αν και ευγνώμων που με παρακολουθείτε ανελλιπώς, σήμερα δυστυχώς...ατυχήσατε. Ούτε τους σκύλους αγαπώ, ούτε τα κατεβατά του Λόρδου με συγκίνησαν ποτέ ιδιαίτερα, πολύ δε περισσότερο στη μετάφραση που μου στείλατε. Σας συγχωρώ πάντως για τη σκυλοφιλία σας, αφού βεβαίως φροντίζετε να την εξισορροπείτε με την ανιδιοτελή αγάπη σας για την τέχνη του λόγου. Την πιο θερμή μου καλημέρα!

@ lapsus digiti
Σας ευχαριστώ που ενισχύετε με εξαιρετικά κείμενα και μουσικές τη γαλοφιλία μου. Η Χαρά σας στέλνει τους χαιρετισμούς της. Ο Amichai,βεβαίως, απίθανος όπως πάντα! Κάτι δικό του θα "κρεμάσουμε" στο μέλλον.


@ gerard augustatos
Ανταποδίδουμε τις ρεβεράντσες,ιλλουστρίσιμε! Αν όντως είστε Κεφαλλήν, φάτε μια μπακαλιάρο σκορδαλιά και πιείτε μια παγωμένη ρομπόλα στην υγειά μας!

melen a dit…

Μενού για γαλόφιλους

Ορεκτικό, μια γεύση από την προτελευταία ταινία του
αγαπημένου Rivette, l’ histoire de Marie et Julien (2003), όπου
μεταξύ των βασικών πρωταγωνιστών φιγουράρει και μια γάτα: o evermore.

Πρώτο πιάτο, Μark Twain
If man could be crossed with the cat, it would improve man,
but it would deteriorate the cat.

Κυρίως πιάτο, Pablo Neruda, απόσπασμα από το Oda al gato

Los animales fueron
imperfectos,
largos de cola, tristes
de cabeza.
Poco a poco se fueron
componiendo,
haciéndose paisaje,
adquiriendo lunares, gracia, vuelo.
El gato,
sólo el gato
apareció completo
y orgulloso:
nació completamente terminado,
camina solo y sabe lo que quiere.

El hombre quiere ser pescado y pájaro,
la serpiente quisiera tener alas,
el perro es un león desorientado,
el ingeniero quiere ser poeta,
la mosca estudia para golondrina,
el poeta trata de imitar la mosca,
pero el gato
quiere ser sólo gato
y todo gato es gato
desde bigote a cola,
desde presentimiento a rata viva,
desde la noche hasta sus ojos de oro.

melen a dit…

..κι επειδή τα πολύ μέτρια ισπανικά μου δεν επιτρέπουν
μεταφραστικές απόπειρες, ιδού μια αγγλική απόδοση που
ψάρεψα στο διαδίκτυο

The animals
were imperfect,
long-tailed, dismal
in the head.
Little by little
they composed themselves,
becoming a landscape,
gaining spots, grace, flight.
The cat,
only the cat,
appeared complete
and proud:
born completely
finished,
it walks alone and knows what it wants.

Man wants to be a fish and a bird,
the snake would rather have wings,
the dog is a lost lion,
the engineer wants to be a poet,
the fly studies the swallow,
the poet tries to imitate the fly,
but the cat
wants only to be cat,
and every cat is cat
from whiskers to tail,
from hunches to live rat,
from night to its yellow eyes.

Τέλος για επιδόρπιο, Hippolyte Taine
J’ ai beaucoup etudié les philosophes et les chats.
La sagesse des chats est infiniment supérieure.

Και ένα ευφυολόγημα με τον καφέ..
Si je préfère les chats aux chiens,
c’ est qu’ il n’ y a pas des chats policiers..

Χαιρετώ σας!

LOCUS SOLUS a dit…

@ melen
Εξαιρετικό το τραπέζωμα που μας προσφέρατε! Πλουσιοπάροχα τα εδέσματα και το κέφι σας! Επιτρέψτε όμως να κρατήσω την τελευταία γεύση: Κάθε φορά που θα ρουφώ τον καφέ μου θα αγαλλιάζω στη σκέψη της μη ύπαρξης μπατσογάτων!


@ a todos
Σας ευχαριστώ όλους για τη συμμετοχή και σας καλημερίζω με το πλατύ χαμόγελο του γάτου Τσεσάιρ - απ’ την Αλίκη, φυσικά...

Anonyme a dit…

Σιορ Ορνιθολογικέ, δηλώνουμε Κεφαλλήνες και πορτογαλόφιλοι -μπορείτε να τρώτε "σκορδαλιά με τα μανίκια ανασκουμπωμένα μες την καρδιά μας!"

τουκιθεμπλομ a dit…

Χάικου Κυνόφιλου:

Χωρίς τις γάτες
θενα κυνηγούσαμε
την ουρά μας. Γουφ.

Anonyme a dit…

Μεγάλες γάτες οι Κεφαλλήνες -δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ποιος είναι σκορδοφάγος και ποιος σκορδόπιστος!

Anonyme a dit…

@τουκιθεμπλόμ: Αν δεν υπήρχαν οι σκύλοι, θα ήταν φτωχότερα τα λεξικά. Πού θα έβρισκαν θέση τα δυσώνυμα "σκυλιάζω", "σκυλομούρης", "σκυλολολόι", "σκυλοζωή", "σκυλοκαβγάς", "σκυλοπνίχτης" κλπ, κλπ, που προφέρουμε με αποτροπιασμό;

τουκιθεμπλομ a dit…

Χωρίς τους σκύλους
ποιος θα ουρεί τις ρόδες
των τζιπ, των καγιέν;